Solderen: handige tips voor beginners

Kunnen solderen is ontzettend handig. Dit is een van de basistechnieken die je nodig hebt om meerdere klussen uit te voeren. Veel mensen zijn in de veronderstelling dat solderen ontzettend lastig is. Het tegendeel is echter waar. Solderen wordt vaak met leren fietsen vergeleken. Je moet het trucje even doorhebben en je verleert het nooit meer. Solderen wordt niet alleen toegepast bij beroepen in de elektra, maar ook als je sieraden maakt of modelbouw als hobby doet.

Het woord solderen is een verbastering van ‘solidare’, een uit Latijns afkomstig woord dat letterlijk ‘vastmaken’ betekent. Dat is eigenlijk ook direct een passende omschrijving. Tijdens het solderen maak je twee metalen onderdelen aan elkaar vast. Daarbij maak je gebruik van een soldeerbout. Hierbij worden de metalen verhit totdat ze vloeibaar zijn, waarna ze bij het afkoelen voor een stevige verbinding kunnen zorgen. Maar hoe pak je het solderen precies aan? En belangrijker nog: wat heb je precies nodig?

Benodigdheden

Voordat je gaat solderen is het belangrijk om eerst de juiste tools in huis te halen. Denk hierbij niet alleen aan passend gereedschap, maar ook aan het treffen van de juiste veiligheidsmaatregelen. Ook bij solderen geldt dat veiligheid boven alles gaat. Wij zetten de benodigdheden voor jou op een rijtje:

• Soldeerbout of soldeerpistool
• Soldeerdraad
• Veiligheidsbril en werkhandschoenen voor een optimale veilige werkomgeving
• Soldeervloeistof
• Schuurpapier

Kies je voor een soldeerbout of soldeerpistool?

Als je begint met solderen, kan je kiezen uit twee verschillende gereedschappen. De soldeerbout en het soldeerpistool. Professionals maken ook wel gebruik van een soldeerstation, maar daar zal je als beginner niet mee te maken krijgen. Voor welk gereedschap kan jij het beste kiezen?

• De meeste doe-het-zelvers kiezen voor een soldeerbout. Dit is een handig stuk gereedschap waarmee je dikwijls zelf de temperatuur kunt bepalen.
• Het soldeerpistool dankt zijn naam aan de pistoolvorm. Door de punt van het ‘pistool’ wordt op hoge snelheid een elektrische lading doorgegeven. Zo kan het apparaat zeer snel verhitten. Het nadeel is wel dat je de temperatuur niet zelf kunt reguleren. Hierdoor zal het apparaat na een minuut weer uitschakelen om af te koelen, dit om oververhitting te voorkomen. Bij grote klussen kan dit storend zijn.

Of je kiest voor een soldeerbout of soldeerpistool is voornamelijk afhankelijk van eigen voorkeur en wensen.

Solderen: stap voor stap uitgelegd

• Stap 1: maak het oppervlak goed schoon

Soldeersel kan niet hechten op vuil of vet metaal. Daarom is het belangrijk om het oppervlak eerst goed schoon te maken. Gebruik een schone doek of bestrijk de onderdelen eerst met soldeervloeistof of soldeerpasta. Deze producten zorgen voor een betere hechting en reinigen het schuursel.

• Stap 2: verwarm de verschillende onderdelen voor

Om soldeersel beter te laten hechten, is het belangrijk dat dit onder hoge temperaturen gebeurd. Daarom kan het verstandig zijn om de verschillende onderdelen eerst goed voor te verwarmen. Let op: doe dit niet met elektronische componenten, deze kunnen juist beschadigen als je ze extra verhit.

• Stap 3: solderen maar!

Nu is het tijd om het soldeersel aan te brengen. Dit doe je zodra het soldeersel goed is gesmolten. Hou het vervolgens tegen de verschillende componenten aan en wacht tot de naad tussen de onderdelen is gedicht. Dit duurt niet langer dan een paar seconden. Beginners maken soms de fout om extra veel soldeersel aan te brengen. Dit is echter niet nodig. Een dikke bult maakt de verbinding niet sterker, het resultaat wordt er bovendien ook niet mooier op. Hou de verschillende onderdelen goed vast totdat het soldeersel is gestold. Draag hierbij een veiligheidsbril en verstevigde werkhandschoenen, het soldeersel is immers heel heet en kan lelijke verwondingen veroorzaken.

Als het soldeersel is uitgehard, kan je, indien mogelijk, de verbinding nog wat bijwerken met een schuurpapiertje of vijl.